Είμαστε όλοι Ψυχολόγοι;

Το ερώτημα που αποτελεί και τίτλο βιβλίου του Jacques-Philippe Leyens, προκύπτει από την πίστη ότι ο καθένας μας μπορεί να είναι και ψυχολόγος σε κάποια στιγμή της ζωής του. Όλοι, λοιπόν, μπορεί να νιώθουμε και "λίγο ψυχολόγοι" ,όταν:

• είμαστε αποδέκτες των προβλημάτων και δυσκολιών που περνάει κάποιος στο φιλικό ή οικογενειακό περιβάλλον.
• καλούμαστε να προσφέρουμε μια γνώμη, μια λύση βασιζόμενοι στην εμπειρία ή στη σκέψη μας.
• εξάγουμε συμπεράσματα για έναν άνθρωπο, όταν προσπαθούμε να εξηγήσουμε τη συμπεριφορά του.
• δίνουμε πρακτικές συμβουλές πρόληψης ή προαγωγής της υγείας, γνωρίζοντας ότι κάτι από αυτά μας έχει βοηθήσει , οπότε γιατί όχι και τον άλλο; 
• προσπαθούμε να επιβάλλουμε πειθαρχία στα παιδιά μας, να τα διαπαιδαγωγήσουμε "σωστά".

Ας δούμε τώρα με ποιο τρόπο διαφέρει η σκέψη και η προσέγγιση του επαγγελματία ,εκπαιδευμένου Ψυχολόγου, πέρα από το γεγονός ότι έχει ολοκληρώσει πανεπιστημιακές σπουδές, εργάζεται σε κλινικά πλαίσια ,έχει επαφή με την ψυχοπαθολογία, έχει ακολουθήσει κάποιο είδος ψυχοθεραπείας, καταρτίζεται συνεχώς και ενημερώνεται για τις νέες εξελίξεις στον τομέα της Ψυχολογίας με σεμινάρια, συνέδρια και διαλέξεις.

1. "Ακούει" πραγματικά: αυτό σημαίνει ότι έχει εκπαιδευτεί στο να συλλέγει ακριβώς τις πληροφορίες που χρειάζεται από το άτομο που συνομιλεί, που έχουν σχέση με συγκεκριμένο πρόβλημα και όχι γενικότητες και αοριστίες.
2. Συμπάσχει αλλά δεν παρασύρεται από το συναίσθημα: είναι μια δεξιότητα που χρειάζεται να αναπτύξουν οι ψυχολόγοι που λέγεται "ενσυναίσθηση" , δηλαδή το να κατανοείς απόλυτα το συναίσθημα του άλλου, να μπαίνεις στη θέση του για να δεις πώς ακριβώς μπορεί να νοιώθει, αλλά  παράλληλα να κρατάς μια απόσταση για να είσαι έτοιμος να προσφέρεις λύση, να μην επιβαρύνεσαι από το αρνητικό συναίσθημα και να μην παρασύρεσαι σε βιαστικά συμπεράσματα.
3. Είναι απόλυτα ουδέτερος, δηλαδή δεν θα πάρει το μέρος σου, επειδή σε συμπάθησε, αλλά ούτε και το αντίθετο.
4. Έχει εκπαιδευτεί να αναγνωρίζει παθολογικά στοιχεία στη σκέψη, στο συναίσθημα ή στη συμπεριφορά κάποιου.
5. Δε βγάζει αυθαίρετα συμπεράσματα, αλλά βασιζόμενα σε μελέτες, επιστημονική έρευνα, κλινική εμπειρία και βιβλιογραφία.
6. Εξετάζει τις εναλλακτικές λύσεις που είναι κατάλληλες για κάθε άτομο ξεχωριστά και όχι με βάση την "κοινή λογική" ή κάποιους γενικά αποδεκτούς κανόνες
7. Προτείνει επιστημονικές μεθόδους διαπαιδαγώγησης των παιδιών και προαγωγής της ψυχικής υγείας.
8. Η συζήτηση γίνεται σε ουδέτερο, κατάλληλο χώρο, χωρίς εξωτερικές παρεμβολές και με συγκεκριμένη χρονική διάρκεια.
9. Ακολουθεί μια τεχνική στο διάλογο, ανάλογα με το είδος ψυχοθεραπείας που χρησιμοποιεί, με αρχή, μέση και τέλος και δεν πλατειάζει χωρίς λόγο ή δεν μιλάει "περί ανέμων και υδάτων".
10. Μπορεί να βοηθήσει μόνο τα άτομα που έχουν "ψυχολογική σκέψη" , μπορούν δηλαδή να αναλύουν τις σκέψεις τους και να περιγράφουν αυτά που νοιώθουν ή σκέπτονται, να είναι ειλικρινή και συνεργάσιμα σε μια επαγγελματική ψυχολογική προσέγγιση.